Tất cả vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh                                                                                                                                                                 Đoàn kết, trách nhiệm - kỷ cương, liêm chính - bản lĩnh, hiệu quả                                                                                                                                                                 Đoàn kết, kỷ cương, hành động, sáng tạo, đột phát, phát triển                                                                                                                                                                 Công minh, chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn

1. Đặt vấn đề

Hoạt động hỏi cung bị can của Kiểm sát viên là một hoạt động điều tra trong giai đoạn điều tra, truy tố vụ án hình sự được tiến hành sau khi có quyết định khởi tố bị can nhằm mục đích thu thập các tình tiết liên quan đến nội dung vụ án, hành vi phạm tội của bị can và các tình tiết khác có ý nghĩa cho việc giải quyết đúng đắn vụ án hình sự. Trong quá trình giải quyết vụ án hình sự, hoạt động hỏi cung bị can của Kiểm sát viên là một hoạt động mang tính bắt buộc trong một số trường hợp theo quy định của pháp luật, có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong hoạt động thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra vụ án hình sự nhằm đảm bảo việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người thực hiện hành vi phạm tội được tuân thủ theo đúng các quy định của pháp luật.

Trong thực tiễn đây là biện pháp điều tra mà Kiểm sát viên thường hay thực hiện nhất. Tuy nhiên, trong một số trường hợp do một số nguyên nhân chủ quan lẫn khách quan nên chất lượng hoạt động hỏi cung bị can của Kiểm sát viên trong giai đoạn điều tra vụ án hình sự có một số tồn tại, hạn chế nhất định. Vì vậy, cần thiết phải áp dụng một số giải pháp cụ thể để nâng cao chất lượng hoạt động hỏi cung bị can trong giai đoạn điều tra vụ án hình sự của Kiểm sát viên.

2.Một số vấn đề lý luận và quy định của pháp luật về hỏi cung bị can của Kiểm sát viên

2.1. Khái niệm, nhiệm vụ và ý nghĩa của hỏi cung bị can

2.1.1. Khái niệm hỏi cung bị can

Theo quy định tại Điều 60 của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (BLTTHS năm 2015) thì bị can là “người hoặc pháp nhân bị khởi tố về hình sự”, có nghĩa là bị can có thể là người thực hiện hành vi phạm tội hoặc pháp nhân thực hiện hành vi phạm tội và đã có quyết định khởi tố về hình sự của cơ quan có thẩm quyền. Đối với trường hợp bị can là người bị khởi tố, việc hỏi cung bị can được tiến hành ngay sau khi có quyết định khởi tố bị can. Đối với bị can là pháp nhân, mọi hoạt động tố tụng được thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật của pháp nhân.

Theo lý luận khoa học điều tra hình sự, hỏi cung bị can là một biện pháp điều tra do những người có thẩm quyền theo quy định của pháp luật tiến hành bằng cách thu thập, mô tả theo trình tự tố tụng hình sự những lời khai của bị can về vụ án, hành vi phạm tội của họ và những người đồng phạm cũng như những tin tức và tài liệu khác mà bị can biết có ý nghĩa đối với hoạt động điều tra và phòng ngừa tội phạm[1]. Như vậy, hỏi cung bị can là biện pháp điều tra tố tụng với mục đích khai thác, thu thập thông tin từ người đã có quyết định khởi tố bị can để làm rõ hành vi phạm tội của họ và những tình tiết khác có ý nghĩa đối với việc giải quyết vụ án hình sự cũng như đối với công tác phòng ngừa tội phạm.

Dưới góc độ là một biện pháp điều tra tố tụng, chủ thể tiến hành hỏi cung bị can là Điều tra viên, Kiểm sát viên, cấp trưởng, cấp phó và cán bộ điều tra của các cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra. Kiểm sát viên có thể phối hợp với Điều tra viên để tiến hành hỏi cung bị can hoặc trực tiếp hỏi cung bị can trong những trường hợp được pháp luật quy định. Việc hỏi cung bị can của Kiểm sát viên là một trong những biện pháp pháp lý để thực hành quyền công tố nhà nước trong các giai đoạn điều tra, truy tố. Đó là, thực hiện quyền “trực tiếp tiến hành một số hoạt động điều tra” của Viện kiểm sát được quy định tại khoản 7 Điều 165 và khoản 3 Điều 236 BLTTHS năm 2015. Mục đích là để kiểm tra, bổ sung tài liệu, chứng cứ khi xét, phê chuẩn các quyết định tố tụng của Cơ quan điều tra hoặc để quyết định việc truy tố hay trong trường hợp phát hiện có dấu hiệu oan, sai, bỏ lọt tội phạm, vi phạm pháp luật trong hoạt động điều tra nhằm đảm bảo việc khởi tố, điều tra, truy tố và xét xử đúng người, đúng tội, không để lọt tội phạm và người phạm tội, không làm oan người vô tội.

Như vậy, trên phương diện là một nội dung hoạt động thực hiện chức năng thực hành quyền công tố của Viện kiểm sát trong tố tụng hình sự, khái niệm hỏi cung bị can của Kiểm sát viên có thể được hiểu như sau:

Hỏi cung bị can của Kiểm sát viên là một quyền năng pháp lý thuộc phạm vi chức năng thực hành quyền công tố của Viện kiểm sát, được Kiểm sát viên sử dụng trong giai đoạn điều tra, truy tố vụ án hình sự khi cần thu thập lời khai của bị can về vụ án, về hành vi phạm tội của bị can và đồng phạm cũng như những tin tức tài liệu khác có ý nghĩa đối với việc giải quyết vụ án hình sự. Được thực hiện trong trường hợp bị can kêu oan, có khiếu nại hoạt động điều tra hoặc có căn cứ xác định việc điều tra vi phạm pháp luật hoặc trong trường hợp cần thiết khác nhằm đảm bảo việc khởi tố, điều tra, truy tố và xét xử đúng người, đúng tội, không để lọt tội phạm và người phạm tội, không làm oan người vô tội.

2.1.2. Nhiệm vụ và ý nghĩa của hỏi cung bị can

a) Nhiệm vụ của hỏi cung bị can:

Xuất phát từ yêu cầu, nhiệm vụ của tố tụng hình sự nói chung, nhiệm vụ thực hành quyền công tố của Viện kiểm sát trong giai đoạn điều tra, truy tố vụ án hình sự nói riêng, hoạt động hỏi cung bị can của Kiểm sát viên có những nhiệm vụ sau:

– Làm rõ hành vi phạm tội của bị can và đồng phạm khác (nếu có), những tình tiết có ý nghĩa đối với việc giải quyết vụ án.

– Kiểm tra, củng cố chứng cứ đối với những vấn đề chưa rõ hoặc có mâu thuẫn trong lời khai của bị can.

– Kiểm tra, thu thập, bổ sung tài liệu, chứng cứ để làm rõ những trường hợp có dấu hiệu oan, sai bỏ lọt tội phạm; làm rõ vi phạm pháp luật trong hoạt động điều tra của cơ quan có thẩm quyền điều tra.

b) Ý nghĩa của hỏi cung bị can

Hoạt động hỏi cung bị can của Kiểm sát viên theo quy định của BLTTHS năm 2015 là một biện pháp điều tra công khai, trực diện đối với bị can nhằm kiểm tra, xác minh lại những tài liệu, chứng cứ có mâu thuẫn hoặc những vấn đề chưa được làm rõ để xác định toàn bộ sự thật về hành vi phạm tội của bị can hoặc đồng phạm cũng như những vấn đề khác cho việc giải quyết đúng đắn vụ án hình sự. Từ đó, có ý nghĩa đảm bảo cho việc xét, quyết định phê chuẩn các quyết định của Cơ quan điều tra, việc ra các quyết định của Viện kiểm sát trong giai đoạn điều tra, truy tố được chính xác, khách quan và có căn cứ, bảo đảm thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra của Viện kiểm sát trong việc giải quyết vụ án hình sự.

2.2. Những quy định của pháp luật về hỏi cung bị can

2.2.1. Cơ sở pháp lý

Hoạt động hỏi cung bị can của Kiểm sát viên dựa trên cơ sở pháp lý sau:

– Quy định của Hiến pháp năm 2013 về chức năng của Viện kiểm sát nhân dân;

– Các quy định của Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân năm 2014 về chức năng thực hành quyền công tố; về nhiệm vụ, quyền hạn của Viện kiểm sát nhân dân khi thực hành quyền công tố trong giai đoạn điều tra, truy tố vụ án hình sự;

– Các quy định của BLTTHS năm 2015 cụ thể: khoản 1 Điều 42, Điều 60, Điều 98, khoản 7 Điều 165, các Điều 182, 183, 184, khoản 3 Điều 236, Điều 421.

– Các văn bản hướng dẫn thi hành BLTTHS năm 2015 liên quan đến các quy định về hỏi cung bị can;

– Các quy chế nghiệp vụ liên quan đến công tác điều tra, công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát việc khởi tố, điều tra, truy tố do Viện kiểm sát nhân dân tối cao ban hành.

2.2.2. Một số quy định của pháp luật Kiểm sát viên cần chú ý khi tiến hành hoạt động hỏi cung bị can

Một là, Kiểm sát viên cần nắm vững những trường hợp cần thực hiện việc hỏi cung bị can:

Trong giai đoạn điều tra theo quy định tại khoản 1 Điều 12 của Thông tư liên tịch số 04/2018/TTLT-VKSNDTC-BCA-BQP ngày 19/10/2018 của Viện kiểm sát nhân dân tối cao – Bộ Công an – Bộ Quốc phòng quy định về phối hợp giữa Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát trong việc thực hiện một số quy định của BLTTHS: “Khi thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 7 Điều 165 BLTTHS thì Kiểm sát viên trực tiếp tiến hành hỏi cung bị can”. Do đó, căn cứ quy định tại khoản 7 Điều 165 BLTTHS có thể xác định, ở giai đoạn điều tra thì Kiểm sát viên trực tiếp tiến hành hỏi cung bị can trong các trường hợp sau:

– Để kiểm tra, bổ sung tài liệu, chứng cứ khi xét phê chuẩn lệnh, quyết định của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra.

– Khi phát hiện có dấu hiệu oan, sai, bỏ lọt tội phạm, vi phạm pháp luật mà Viện kiểm sát đã yêu cầu bằng văn bản nhưng không được khắc phục.

– Để kiểm tra, bổ sung tài liệu, chứng cứ khi quyết định việc truy tố.

Bên cạnh đó, Kiểm sát viên cần chú ý tại Điều 183 BLTTHS năm 2015 quy định: “Kiểm sát viên tham gia hỏi cung bị can cùng Điều tra viên khi xét thấy cần thiết” hoặc “Kiểm sát viên trực tiếp hỏi cung bị can khi bị can kêu oan, khiếu nại hoạt động điều tra hoặc có căn cứ xác định việc điều tra vi phạm pháp luật hoặc trong trường hợp khác khi xét thấy cần thiết”.

Để cụ thể hóa những quy định của BLTTHS nêu trên, khoản 4 Điều 50 của Quy chế Công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát việc khởi tố, điều tra và truy tố (ban hành kém theo Quyết định số 111/QĐ-VKSTC ngày 17/4/2020 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao – gọi tắt là Quy chế số 111) đã quy định rõ những trường hợp Kiểm sát viên phải tiến hành hỏi cung bị can bao gồm:

– Các trường hợp bị can kêu oan, khiếu nại hoạt động điều tra;

– Có căn cứ xác định việc điều tra vi phạm pháp luật;

– Khi có đề nghị của Cơ quan có thẩm quyền điều tra;

– Tài liệu, chứng cứ chưa rõ hoặc mâu thuẫn, lời khai của bị can trước sau không thống nhất, lúc nhận tội, lúc chối tội;

– Có căn cứ để nghi nghờ về tính xác thực trong lời khai của bị can hoặc trong trường hợp bị can bị khởi tố về tội đặc biệt nghiêm trọng và các trường hợp khác khi xét thấy cần thiết.

Hai là, khi tiến hành hỏi cung bị can, Kiểm sát viên cần chú ý thực hiện đúng những điểm mới về trình tự, thủ tục như:

– Trước khi tiến hành hỏi cung lần đầu phải giải thích cho bị can về quyền và nghĩa vụ của họ.

– Trước khi hỏi cung, Kiểm sát viên phải thông báo cho người bào chữa của bị can về thời gian, địa điểm hỏi cung.

– Khi hỏi cung tại cơ sở giam giữ, tại trụ sở Cơ quan có thẩm quyền điều tra hoặc tại trụ sở cơ quan Viện kiểm sát bắt buộc phải thực hiện ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh. Việc hỏi cung tại địa điểm khác có thể ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh theo yêu cầu của bị can hoặc của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

– Kiểm sát viên có trách nhiệm phối hợp với Điều tra viên để tham gia hỏi cung bị can hoặc trực tiếp hỏi cung bị can trong một số trường hợp luật định.

– Trường hợp trực tiếp hỏi cung, Kiểm sát viên phải thông báo cho Điều tra viên trước khi tiến hành; trường hợp vắng mặt thì chậm nhất 02 giờ trước khi Kiểm sát viên tiến hành Điều tra viên phải thông báo cho Kiểm sát viên biết.

Ba là, khi tiến hành hỏi cung bị can, Kiểm sát viên phải thực hiện đúng quy định về biên bản hỏi cung bị can, cụ thể:

Theo quy định tại Điều 184 BLTTHS năm 2015 thì trường hợp Kiểm sát viên hỏi cung bị can thì biên bản hỏi cung bị can được chuyển ngay cho Điều tra viên để đưa vào hồ sơ vụ án. Đồng thời, Kiểm sát viên cần lưu ý:

– Trường hợp có thực hiện việc ghi âm, ghi hình có âm thanh khi hỏi cung bị can thì phải thực hiện đúng theo quy định của Thông tư liên tịch số 03/2018/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BQP ngày 01/02/2018 của Bộ Công an – Viện kiểm sát nhân dân tối cao – Tòa án nhân dân tối cao – Bộ Quốc phòng Hướng dẫn về trình tự, thủ tục thực hiện ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh, sử dụng, bảo quản, lưu trữ kết quả ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử; Quy chế tạm thời kiểm sát việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh của Cơ quan có thẩm quyền điều tra, trực tiếp ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh khi hỏi cung bị can, lấy lời khai trong các giai đoạn khởi tố, điều tra, truy tố ban hành kèm theo Quyết định số 264/QĐ-VKSTC ngày 21/7/2020 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao về việc lập biên bản. Đồng thời, cần lưu ý việc bàn giao dữ liệu ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh việc hỏi cung bị can hoặc lấy lời khai người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại phạm tội phải được lập biên bản.

– Trường hợp hỏi cung bị can là người dưới 18 tuổi thì phải thực hiện đúng quy định của Thông tư liên tịch số 06/2018/TTLT ngày 21/12/2018 của Viện kiểm sát nhân dân tối cao – Tòa án nhân dân tối cao – Bộ Công an – Bộ tư pháp – Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội về phối hợp thực hiện một số quy định của BLTTHS về thủ tục tố tụng đối với người dưới 18 tuổi.

Tóm lại, bên cạnh việc nắm vững những quy định của pháp luật về trình tự, thủ tục, về biên bản hỏi cung bị can, Kiểm sát viên còn phải chú ý thực hiện đúng những quy định mới của pháp luật về các trường hợp phải trực tiếp tiến hành hỏi cung trong giai đoạn điều tra, truy tố để hoàn thành tốt nhiệm vụ thực hành quyền công tố đối với vụ án hình sự được giao.

3.Một số khó khăn, hạn chế trong hoạt động hỏi cung bị can trong giai đoạn điều tra vụ án hình sự của Kiểm sát viên

Bên cạnh những kết quả đạt được thì trong hoạt hoạt động hỏi cung bị can trong giai đoạn điều tra vụ án hình sự của Kiểm sát viên cũng gặp một số khó khăn, hạn chế như sau:

Thứ nhất, một số Kiểm sát viên trước khi tiến hành hỏi cung bị can chưa xây dựng kế hoạch hỏi cung, chưa đề ra chiến thuật hỏi cung cụ thể nhằm tập trung làm rõ những mâu thuẫn, thiếu sót trong hồ sơ dẫn đến việc hỏi cung có phần bị động, thiếu tự tin khi hỏi cung, việc này ảnh hưởng đến chất lượng biên bản hỏi cung bị can, chưa đáp ứng mục đích và yêu cầu của việc hỏi cung bị can.

Thứ hai, trong một số trường hợp, Kiểm sát viên khi tiến hành hỏi cung bị can thì nội dung hỏi cung còn sơ sài, qua loa hoặc mang tính chiếu lệ, nội dung các câu hỏi của Kiểm sát viên và câu trả lời của bị can nhiều khi trùng lấp với các câu hỏi của Điều tra viên và câu trả lời của bị can đã có trong hồ sơ vụ án. Nguyên nhân dẫn đến trình trạng này chủ yếu do Kiểm sát viên chưa nghiên cứu kỹ các tài liệu, chứng cứ được thu thập trong quá trình điều tra nên dẫn đến việc Kiểm sát viên chưa nắm chắc hết nội dung vụ án, tài liệu, chứng cứ đã được thu thập.

Thứ ba, trước khi tiến hành hỏi cung bị can, Kiểm sát viên chưa phối hợp tốt với người bào chữa, người đại diện của bị can trong việc thông báo thời gian và địa điểm tiến hành hỏi cung nên dẫn đến trong một số trường hợp người bào chữa, người đại diện của bị can vắng mặt không lý do và cũng không thực hiện việc thông báo vắng mặt cho Kiểm sát viên, điều này làm ảnh hưởng đến việc hỏi cung của Kiểm sát viên, một số trường hợp phải hoãn việc hỏi cung bị can do thiếu người tham gia tố tụng.

Thứ tư, theo quy định của pháp luật thì khi hỏi cung bị can tại cơ sở giam giữ, tại trụ sở Cơ quan có thẩm quyền điều tra hoặc tại trụ sở cơ quan Viện kiểm sát bắt buộc phải thực hiện ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh. Việc hỏi cung tại địa điểm khác có thể ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh theo yêu cầu của bị can hoặc của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng. Tuy nhiên, hiện nay Viện kiểm sát tỉnh Trà Vinh vẫn chưa được bố trí, trang bị các thiết bị ghi âm, ghi hình có âm thanh cũng như các trang thiết bị khác và nhân sự phục vụ cho hoạt động này nên gây rất nhiều khó khăn cho việc hỏi cung bị can trong trường hợp bị can yêu cầu ghi âm, ghi hình có âm thanh khi tiến hành hỏi cung.

4.Một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động hỏi cung bị can trong giai đoạn điều tra vụ án hình sự của Kiểm sát viên

Một là, Kiểm sát viên khi được phân công thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra các vụ án hình sự phải xác định được vai trò, vị trí của mình theo quy định của BLTTHS; chủ động nghiên cứu hồ sơ, tài liệu trong vụ án, đánh giá về những tài liệu, chứng cứ đã thu thập, việc thu thập các tài liệu của Cơ quan điều tra có đúng trình tự, thủ tục tố tụng hay không. Xác định những vấn đề chưa được làm rõ, những vấn đề còn mâu thuẫn, những vấn đề còn bỏ ngỏ cần phải tiếp tục đấu tranh với bị can. Nắm rõ nội dung diễn biến của vụ án, đặc điểm vật chứng đã thu giữ; thủ đoạn thực hiện hành vi phạm tội và phương thức che giấu tội phạm của bị can. Kiểm sát viên cần phải nắm rõ những thông tin về lai lịch của bị can, về những mối quan hệ gia đình, quan hệ xã hội, quan hệ với các đối tượng; xác định vai trò của bị can trong vụ án. Qua đó, Kiểm sát viên xây dựng nội dung kế hoạch tiến hành hỏi cung, chiến thuật hỏi cung phù hợp đối với từng bị can cụ thể.

Thứ hai, Kiểm sát viên phải nâng cao trách nhiệm trong việc tiếp nhận, giải quyết và kiểm sát việc giải quyết các tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố đối với từng vụ án cụ thể để nhanh chóng và trực tiếp nắm được ngay từ đầu nội dung sự việc, đánh giá được đúng đắn những dấu hiệu tội phạm, có những yêu cầu đúng đối với việc giải quyết. Việc trực tiếp nghiên cứu hồ sơ vụ án của Kiểm sát viên trong khởi tố vụ án, khởi tố bị can là để nắm vững nội dung vụ án và hành vi phạm tội của bị can; các chứng cứ buộc tội, gỡ tội; các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, Kiểm sát viên phải nghiên cứu đầy đủ và kỹ các lời khai, bản cung của bị can, bị hại, của những người tham gia tố tụng khác và các tài liệu chứng cứ liên quan đến vụ án để tiến hành hỏi cung nhằm tránh đặt câu hỏi trùng lắp với các câu hỏi đã được Điều tra viên đặt ra trước đó.

Thứ ba, trước khi tiến hành hỏi cung thì Kiểm sát viên cần thông báo bằng văn bản và chủ động liên hệ với người bào chữa, người đại diện để nắm được thông tin, lý do vì sao vắng mặt tại buổi hỏi cung, việc vắng mặt này có phải vì lý do bất khả kháng hay do trở ngại khách quan hay không, qua đó Kiểm sát viên sẽ chủ động hơn trong việc hỏi cung nhằm tránh việc hỏi cung nhưng thiếu thành phần tham dự, vi phạm tố tụng.

Thứ tư, để việc tiến hành hỏi cung của Kiểm sát viên trong trường hợp theo quy định của pháp luật phải thực hiện việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh được thực hiện đúng quy định, thời gian tới các cơ quan có thẩm quyền nên sớm bố trí và trang bị các phương tiện kỹ thuật và nhân sự phục vụ cho việc ghi âm và ghi hình có âm thanh nhằm tạo điều kiện cho Kiểm sát viên thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Ngoài các giải pháp nêu trên để hoạt động hỏi cung bị can trong giai đoạn điều tra vụ án hình sự của Kiểm sát viên đạt được chất lượng hơn nữa thì Lãnh đạo Viện cần quan tâm hơn nữa trong việc lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động hỏi cung bị can của Kiểm sát viên, nhằm đảm bảo nội dung bản hỏi cung bị can của Kiểm sát viên đạt kết quả tốt, phục vụ cho việc xem xét, phê chuẩn, ban hành quyết định của Viện kiểm sát được chính xác, khách quan. Tiếp đó, Viện kiểm sát nhân dân tối cao cần tăng cường xây dựng các chương trình bồi dưỡng, mở các lớp bồi dưỡng chuyên sâu về công tác hỏi cung bị can đối với một số tội phạm mới, điển hình… cho Kiểm sát viên để nắm vững kỹ năng khi hỏi cung bị can nhằm để cho Kiểm sát viên thực hiện tốt nhiệm vụ, quyền hạn được giao theo quy định./.

TÓM LẠI

Kiểm sát viên là một trong các chủ thể có thẩm quyền triệu tập và hỏi cung bị can nhưng khác với các chủ thể khác, Kiểm sát viên chỉ hỏi cung bị can trong một số trường hợp do Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 và các văn bản khác quy định như bị can kêu oan, khiếu nại hoạt động điều tra, việc điều tra vi phạm pháp luật hoặc khi có đề nghị của Cơ quan có thẩm quyền điều tra…

Vì vậy, khi hỏi cung bị can, Kiểm sát viên cần lưu ý một số vấn đề về phương pháp nghiên cứu hồ sơ vụ án, xây dựng kế hoạch hỏi cung, phương pháp xử lý các tình huống phổ biến khi hỏi cung… Hỏi cung bị can là biện pháp điều tra tác động trực tiếp đến tâm lý của bị can, có vai trò quan trọng trong việc xác định sự thật khách quan của vụ án hình sự. Do đó, khi tiến hành hoạt động này, Kiểm sát viên luôn chú trọng trau dồi kiến thức, kỹ năng cần thiết để áp dụng với mọi đối tượng.

Để nâng cao kỹ năng của Kiểm sát viên đối với hoạt động hỏi cung bị can cần áp dụng một số giải pháp như chủ động nghiên cứu hồ sơ, tài liệu trong vụ án, đánh giá về những tài liệu, chứng cứ đã thu thập, việc thu thập các tài liệu của Cơ quan điều tra có đúng trình tự, thủ tục tố tụng hay không. Xác định những vấn đề chưa được làm rõ, những vấn đề còn mâu thuẫn, những vấn đề còn bỏ ngỏ cần phải tiếp tục đấu tranh với bị can cũng như quan hệ phối hợp với Điều tra viên, người bào chữa. Tuy nhiên, để nâng cao hơn nữa chất lượng hoạt động hỏi cung bị can của Kiểm sát viên trong giai đoạn điều tra vụ án hình sự thì cần áp dụng đồng bộ các giải pháp nêu trên. Ngoài ra, Kiểm sát viên luôn nâng cao tinh thần học hỏi, nghiên cứu các văn bản quy phạm pháp luật, thực hiện nghiêm các Quy chế nghiệp vụ của Ngành trong quá trình thực thi nhiệm vụ nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Tác giả bài viết: Phan Văn Hiếu

Nguồn tin: Phòng 1

[1] Học viện Cảnh sát nhân dân (2012), Khoa học hình sự Việt Nam (Tập3): Chiến thuật điều tra hình sự, NXB Công an nhân dân, tr.210.